Hoe manage jij de invloeden om je heen?

Zodra een team een duidelijk doel heeft, is een goede analyse van het krachtenveld belangrijk. De omgeving is grofweg op te delen in een intern krachtenveld en een extern krachtenveld. Het interne krachtenveld bestaat uit de directie, andere afdelingen, andere teams, interne klanten, de medezeggenschap en managementlagen. Het externe krachtenveld bestaat uit externe klanten, leveranciers, concurrenten en ook de overheid, politiek en regelgeving vallen hieronder.

Het krachtenveld bestaat dus uit zeer veel stakeholders. Stakeholders zijn alle personen en partijen die een belang hebben bij de uitkomsten van het team. Dat kan gaan om gelijke belangen, tegengestelde belangen of om een uitgesteld belang. Sommige teams zijn te veel naar binnen gericht en verliezen hun belangrijkste stakeholder – de klant – uit het oog.

Wendbare teams

Een succesvol team weet effectief om te gaan met alles wat vanuit de omgeving inwerkt op het team. Wendbare teams anticiperen op ontwikkelingen en bewegen snel mee zodra de omgeving verandert. Zij gebruiken de omgeving als window of opportunity om te komen op die plek waar ze willen zijn. Een kritische klant zien zij niet als lastig, maar zij brengen deze bijvoorbeeld expres in contact met de directie, bijvoorbeeld om een nieuwe budgetaanvraag die zij net wilden indienen te onderbouwen. Of ze betrekken deze klant bij het verbeteren van hun product of dienst. De klant voelt zich gehoord, de directie ziet waar de schoen wringt voor dit team en het team vergroot de kans op budget vanuit de budgetaanvraag of verbetert in samenspraak met de klant hun dienst. Zo gebruiken wendbare teams een omgeving die anderen als nadelig zouden zien in hun voordeel.

De interne en externe organisatie

Binnen de organisatie hebben teams te maken met andere afdelingen, verschillende projectteams, de directie en ga zo maar door. Buiten de organisatie hebben teams te maken met bijvoorbeeld leveranciers en de overheid. Je bent vaak afhankelijk van deze stakeholders voor informatie, resources, begrip en ondersteuning. Om je taak uit te voeren moet je wachten tot iemand anders in de keten iets op- of aanlevert. Om efficiënt te kunnen werken, is het belangrijk dat de samenwerking met de Omgeving op orde is.

Teamontwikkeling werkvorm 11: Vergroot jullie invloed in het krachtenveld

Doel

Inzichtelijk krijgen welke krachten er invloed uitoefenen op het team.

Wanneer inzetten

Als je het gevoel hebt dat veel energie van het team verloren gaat aan de omgeving. En als je het gevoel hebt dat de beïnvloeding van die omgeving wel veel tijd kost, maar weinig oplevert.

Instructie

Stap 1: Vraag alle teamleden voor zichzelf een schets te maken van het krachtenveld waarin het team zit.

Figuur 1. Voorbeeld individueel krachtenveld

Stap 2: Leg een aantal flip-overvellen op een lege tafel. De teamleden plaatsen op de vellen een object (kopje, pion, etc.) dat staat voor het team. Vervolgens worden met pionnen, fiches of kopjes alle krachten neergezet. De afstand tot het team representeert hoe dichtbij of veraf een kracht wordt ervaren. Schrijf bij elke fi guur voor welke kracht hij staat. Als alle krachten een plek hebben gekregen, teken dan met viltstiften de relaties in. Je kunt daarbij de volgende betekenissen aanhouden:

• dikte van de lijn = sterkte van de kracht
• pijlen aan de uiteinden = wie beïnvloedt wie
• lijn met bliksemschicht = conflictrelatie
• stippellijn = groepjes krachten die met elkaar samenwerken of invloed op elkaar uitoefenen

Figuur 2. Voorbeeld gezamenlijke analyse krachtenveld

Als het team groter is dan 6 personen kun je de krachtenvelden ook in subgroepen laten maken. Doe dat wel in één ruimte, zodat de verschillende groepen daarna elkaars resultaten kunnen zien en je er in de nabespreking naar kunt kijken.

Stap 3: Bespreek het resultaat aan de hand van de volgende vragen:

• Wat valt op als je naar het resultaat kijkt?
• Welke krachten zijn het sterkste?
• Wat is het effect van de krachten op jullie team?
• Welke krachten werken met elkaar samen?
• Op welke krachten moet je als eerste je energie richten om de teamdoelen te realiseren?
• Welke acties kun je ondernemen om met de krachten te dealen?

Materiaal

Een zak pionnetjes, fiches, of een flinke hoeveelheid koffiekopjes of glazen.

Tip van Thijs

Je kunt deze analyse ook op een groot brown paper aan de muur maken, als een soort mindmap. Hierin zet je het naamteam in het midden, en schrijf je samen alle stakeholders in je krachtenveld om je team heen. Verbind de stakeholders met je team met groene (goed contact), zwarte (prima contact voor nu) of rode lijnen (verstoord contact). Bespreek vervolgens samen wat maakt dat de groene lijnen groen zijn en wat er bij de rode lijnen moet gebeuren om ze groen te maken. Ik doet deze werkvorm geregeld met teams met steeds een verrassend resultaat. Je krijgt je krachtenveld in beeld, en het geeft focus voor het verbeteren van je interactie met belangrijke spelers om je heen.

Zelf aan de slag!

En Voila! Weer een mooie werkvorm die je zo in kunt zetten om het succes van je eigen team te vergroten!

Wil je eerst een scherper beeld van wat jouw team nodig heeft? Vul dan gratis onze TeamQ vragenlijst in en je krijgt een beeld van hoe jij jouw team scoort op de 4 dimensies.

What’s next

Last but not least, gaan we in de laatste blog uit deze reeks in op het blij maken van je klanten (de reden dat je als team op aarde bent). Herhaling? Nee; wel verbinding met het begin.

Ben je opzoek naar meer werkvormen die je met je team kunt doen (en wil je niet wachten op de komende nieuwsbrieven), bekijk dan eens ons boek Tools voor Teams. Hierin vindt je een handleiding en 50 direct inzetbare werkvormen om je team een flinke boost te geven.

Bekijk boek Tools voor Teams